Voor het eerst nemen de derde jaars studenten van interieurarchitectuur deel aan een minor. In het najaar van 2009 is dat de minor Frozen Music, over de relatie tussen architectuur en muziek. In de komende jaren zal het aanbod van minoren bij interieurarchitectuur wordt uitgebreid met minoren van de opleidingen Art&Design. Zoals bijvoorbeeld een minor tentoonstellingsvormgeving bij Media&Graphic Design.
In deze minor geven docenten van de opleiding interieurarchitectuur les maar ook gastdocenten zoals Alex Manassen, docent compositie bij het ArtEZ Conservatorium, en Rixt Hoekstra onderzoeksdocent en architectuurhistorica.
In deze minor willen we proberen studenten interieurarchitectuur zich bewust te laten worden van de instrumenten waarover ze als ontwerper beschikken om ruimtes te maken waarin het prettig is om te zijn. Muziek is daarbij het uitgangspunt en inspiratiebron.
Hoewel de verschillen tussen muziek en architectuur groot zijn, zijn er twee opmerkelijke overeenkomsten:
De eerste overeenkomst is dat beider vormentaal formeel, abstract, een kwestie van structurele figuraties is die onderling naar elkaar verwijzen en zodoende intern een systeem vormen, dat zoveel samenhang vertoont dat patroonherkenning mogelijk wordt. Zowel in de muziek als in de architectuur is het mogelijk om aan te voelen wat wel en wat niet op elkaar is afgestemd, zonder dat het patroon verwijst naar iets buiten het patroon zelf. De ene toon en het ene akkoord verwijzen naar de andere tonen en akkoorden, niet naar de instrumenten die de tonen en akkoorden voortbrengen. Op vergelijkbare wijze verwijst de ene trapgevel naar de andere gevels, niet naar de wolken die daarboven drijven.
De tweede overeenkomst is van geheel andere aard: zowel muziek als architectuur weten ons gevoel te beïnvloeden waardoor wij aangedaan zijn door de blootstelling eraan. Muziek en architectuur zijn zelf niet emotioneel, maar zij werken in op onze emoties. De vormentaal kan de aangesproken emoties versterken. Een muziekstuk in mineur is zelf niet triest, maar het zal menig treurende nog somberder stemmen. Een stadspoort is zelf niet trots, maar zij werkt in op potentiele gevoelens van trots en zelfvertrouwen in de gepriviligeerde en machtige stedeling. In beide voorbeelden versterkt de ‘vormentaal’ de ‘aangesproken’ emoties.
Lourens Minnema _ Het verhaal van de Architect/DAAD-Cahier#3
Interieurarchitecten ontwerpen ruimtes die de achtergrond vormen voor het dagelijkse bestaan van anderen. Dat betekent dat ze daarmee ook verantwoordelijk zijn voor de gevoelens en emoties die de ontworpen ruimte oproept wanneer de ander de ruimte betreedt en gebruikt. Het meest aansprekende voorbeeld hiervan is natuurlijk het kleurgebruik: onderzoek heeft aangetoond dat de kleur rood als dynamisch maar ook agressief kan worden ervaren, groene muren zouden rustgevend zijn. Interessanter is het onderzoek naar de manier waarop de vormentaal in architectuur indruk maakt op onze gemoedstoestand. Muziek kan meeslepend zijn, melancholisch stemmen, saamhorigheid oproepen en blij maken. Ook architectonische ruimtes kunnen dit soort stemmingen teweeg brengen. Vanwege de eerder genoemde overeenkomsten tussen architectuur en muziek, is het interessant te onderzoeken op welke manier de tonale structuren van muzikale composities worden opgebouwd. En op welke wijze deze corresponderen met de ‘vormen’ van ons gevoel, hoger en lager, groei en afzwakking, opwinding en kalmte. De volgende stap is dan de relatie te leggen met ruimtelijke patronen in architectuur. Muzikale ‘stuwing’ en ‘stroming’ bijvoorbeeld zijn vergelijkbaar met ruimtelijke structuren als ’stagnerend’ en ‘vloeiend’. Over welke instrumenten beschikken wij als interieurarchitecten om ‘humane’ ruimtes te componeren? En hoe ziet die ruimte er dan uit?
zie ook de Youtubefilm over het Philipspaviljoen Xenakis
Joyce Bark
Evelien Koekkoek
Bram van de Heuvel
